پیوند عمیق شب قدر با ضرورت وجود امام در همه زمانها
بر اساس آیه قرآن و روایات متعدد، شب قدر، شب نزول ملائکه و قرآن است. در این شب، ملائکه نازل می شوند و تقدیر سالیانه انسانها را تثبیت می کنند.
یکی از بزرگترین برکات شب قدر، ایجاد پیوند عمیق میان بندگان با امام است؛ زیرا نزول ملائکه جز در ظرف وجودی امام معصوم امکان ندارد. به همین دلیل، تأمل در چگونگی این شب، ما را به ضرورت وجود امام در همه زمانها رهنمون می سازد:
امام باقر(ع) می فرماید:
ای گروه شیعیان! با سوره إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ برهان آورید تا پیروز شوید. به خدا قسم! که این سوره پس از پیامبر اکرم(ص) دلیل خدای بزرگ بر مردم است و آن سوره از امتیازات دین شماست و نهایت دانش ما.
اصول کافی، ج ۱ ص ۲۴۹.
علت اصلی اهمیت شب قدر را می توان در سوره قدر جستجو کرد. در آیه تَنَزَّلُ الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ فِیها فعل تنزل فعل مضارع است و دلالت بر استمرار و دوام میکند، یعنی نزول ملائکه درهر زمانی است نه فقط زمان نبی اکرم(ص) وظهور اهلبیت(ع) وتا قیامت نزول ملائکه ادامه خواهد داشت. ونزول ملائکه فقط برحجت الهی و ولی مطلق زمان امکان پذیر است که اعمال خلق الله را به محضر امام برساند که حضرت تایید کنند:
امام جواد(ع) از امیرالمؤمنین علی(ع) روایت میکند که شب قدر در هر سال هست، و در آن شب امر یک سال نازل مى شود براى آن والیانى است بعد از رسول خدا(ص). ابن عباس مى گوید عرض کردم: آنان چه کسانى هستند؟ حضرت فرمود: من و یازده نفر از صلب من که همگى امام و محدثند.
بحار الانوار، ج ۹۴ ص ۱۵.
این رویداد در زمان حضور ائمه(ع) اتفاق می افتاده است: به امام باقر(ع) عرض شد: «آیا شب قدر را میشناسید»؟ فرمود: «چگونه نشناسم درحالی که فرشتگان گرد ما میچرخند.
بحار الانوار، ج ۹۴ ص ۱۴.
در نتیجه می توان گفت که شب قدر، شبی است که بیانگر وجود امام زمان(عج) است:
امام صادق(ع) درباره نزول ملائکه در شب قدر می فرماید:
[در آن شب] فرشتگان و روح القدس بر امام زمان(ع) فرود میآیند تَنَزَّلُ الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ فِیها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ و هر آنچه [از مقدّرات یک ساله] نوشتهاند را به امام(ع) تحویل میدهند؛ و خداوند این امور را [در ابتدا] به رسول خدا(ص)، سپس به امیرمؤمنان(ع) و سپس به ترتیب به هریک از امامان(ع) تحویل میدهد تا اینکه در نهایت، آنها به امام زمان(عج) تحویل میدهند.
تفسیر القمی، ج ۲ ص ۴۳۱.